Βοτανική Ορολογία :: Γράμμα Δέλτα

Γράμμα Δέλτα (Δ, δ)

βλέπε τα αντίστοιχα λήμματα: βότρυς, θύσανος, ίουλος, κεφάλιο, κόρυμβος, σκιάδιο, φόβη

Βοτανική Ορολογία/Λεξικό/Γλωσσάρι/Φυσιολογία για ορχιδέες, παχύφυτα και εν γένει για καλλωπιστικά φυτά εσωτερικού χώρου

Πλοήγηση :: Όροι στα Ελληνικά: Α Β Γ Δ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Ο Π Ρ Σ Τ Υ Φ Χ Ψ Ω
Πλοήγηση :: Ξενόγλωσσοι Όροι: A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
Για να βρείτε γρήγορα τον όρο αναζήτησης σε αυτήν τη σελίδα, πατήστε Ctrl + F ή ⌘-F (Mac) και χρησιμοποιήστε το πεδίο εύρεσης.

---

ενημέρωση: 8 Φεβρουαρίου 2019

δενδρώδης: arborescens.
δεντρολίβανο: rosemarinus.

διαγενικό [intergeneric, bigeneric]: διαγενικό (υβρίδιο). Περιγράφει μια (άγονη) διασταύρωση μεταξύ φυτών που ανήκουν σε διαφορετικά γένη. Βλέπε για παράδειγμα: X Alworthia 'Black Gem'. Τα υβρίδια που προέρχονται από διασταύρωση μεταξύ δύο διαφορετικών γενών (όπως Aloe με Haworthia → Alworthia) ξεκινούν με ένα κεφαλαίο λατινικό γράμμα «X». Τα υβρίδια μεταξύ δύο διαφορετικών ειδών του ίδιου γένους (βλέπε τον όρο ενδοειδικό πιο κάτω) έχουν ένα μικρό λατινικό γράμμα "x" μεταξύ του ονόματος γένους και του ονόματος του είδους^[1].

διαποίκιλση, ποικιλοχρωμία, πολυχρωμία [variegation]: βλέπε πανασέ

διαπνοή [transpiration]: η απώλεια νερού με εξάτμιση στα χερσαία φυτά, ειδικά μέσω των στομάτων· συνοδεύεται από αντίστοιχη πρόσληψη από τις ρίζες. Η διαπνοή λαμβάνει χώρα κυρίως στα φύλλα, αλλά μπορεί να συμβαίνει, επίσης, τόσο στους πράσινους βλαστούς όσο και στα άνθη.

Διεθνής Ένωση για τη Συστηματική Φυτών [International Association for Plant Taxonomy (IAPT)]: Η Διεθνής Ένωση για τη Συστηματική των Φυτών (IAPT) προωθεί την γνώση της φυτικής βιοποικιλότητας, διευκολύνει τη διεθνή επικοινωνία της έρευνας μεταξύ των βοτανολόγων και εποπτεύει τα ζητήματα ομοιομορφίας και σταθερότητας στα ονόματα των φυτών. Μετάβαση στην ιστοσελίδα.

Διεθνής Κώδικας Ονοματολογίας των Καλλιεργούμενων Φυτών [International Code of Nomenclature for Cultivated Plants]: ο Διεθνής Κώδικας Ονοματολογίας των Καλλιεργούμενων Φυτών (ICNCP), γνωστός και ως Κώδικας Καλλιεργούμενων Φυτών, είναι ένας οδηγός για τους κανόνες και τους κανονισμούς για την ονομασία των cultigens, φυτών των οποίων η προέλευση ή η επιλογή οφείλεται κυρίως σε σκόπιμη ανθρώπινη δραστηριότητα. Τα cultigens - υπό την αρμοδιότητα του ICNCP - περιλαμβάνουν τις καλλιεργούμενες ποικιλίες, τις Ομάδες (ομάδες ποικιλιών) και τα grexes. Όλοι οι οργανισμοί που παραδοσιακά θεωρούνται φυτά (συμπεριλαμβανομένων των φυκών και των μυκήτων) περιλαμβάνονται επίσης. Οι Ταξινομικές Βαθμίδες που λαμβάνουν ένα όνομα στο πλαίσιο του ICNCP θα συμπεριληφθούν επίσης στις Ταξινομικές Βαθμίδες που ορίζονται βάσει του Διεθνούς Κώδικα Ονοματολογίας για τα φύκια, τους μύκητες και τα φυτά. Για παράδειγμα, μια καλλιεργούμενη ποικιλία είναι μέλος ενός είδους.

Διφορούμενο συνώνυμο [ambiguous synonym]: αναφέρεται σε κάποιο εσφαλμένο ή διφορούμενο συνώνυμο. Πρόσφατο παράδειγμα αυτού είναι ο Peter Bruyns που τσουβάλιασε όλα τα Σταπελιοειδή στο γένος Ceropegia. Αρχικά - ως σχετικά αρχάριος σε αυτά τα θέματα ταξινόμησης - ομολογώ ότι χάρηκα, διότι τα φυτά του γένους Ceropegia είναι από τα αγαπημένα μου και θεώρησα πως, επειδή υβριδοποιούνται πολύ εύκολα μεταξύ τους, ότι θα επεκτάθηκαν και σε άλλα φυτά, όπως στα Σταπελιοειδή λόγου χάρη. Μου πήρε κάποιους μήνες ωστόσο για να αντιληφθώ ότι κάτι δεν στέκει σωστά και δεν γίνεται οι περισσότερες από τις υπόλοιπες σελίδες ταξινόμησης να μην έχουν αποδεχτεί την τακτική του P. Bruyns, παρά μόνο τα World Plants και Catalogue of Life. Κάπου εκεί ήταν που έμαθα από κάποιον βετεράνο στο χώρο, ότι κατά διαστήματα συμβαίνουν δυστυχώς τέτοιου είδους «τσουβαλιάσματα». Και πως μερικοί είπαν ότι ήταν η εκδίκησή του προς τον Daryl Plowes που είχε προηγουμένως διαχωρίσει υπερβολικά τα Σταπελιοειδή, που αυτή η τακτική ακολουθήθηκε από τους John Lavranos και Jerry Barad (Gerald S. Barad), οι οποίοι μάλιστα πρόσφατα απεβίωσαν. Δυστυχώς, αυτές οι συμπεριφορές δείχνουν περισσότερο πολιτική, παρά επιστήμη. Η εργασία του Peter Bruyns και της ομάδας του βρίσκεται στον σύνδεσμο: A revised, phylogenetically-based concept of Ceropegia (Apocynaceae). Παράδειγμα διφορούμενου συνώνυμου βρίσκουμε στη: Stapelia paniculata subsp. scitula. Βλέπε και Ανεπίλυτο συνώνυμο.

δίχειλα [bilabiate]: η στεφάνη αποτελείται από δύο χείλη τα οποία παραμένουν ανοιχτά. Παραδείγματα: Salvia sp., Penstemon sp.^[2] Βλέπε και συμπέταλα άνθη.

δίχειλα με υπερώο [personate/palate]: η στεφάνη αποτελείται από δύο χείλη που παραμένουν κλειστά, εξαιτίας της παρουσίας διόγκωσης (υπερώο) του κάτω χείλους. Παραδείγματα: Antirrhinum sp.^[2] Βλέπε και συμπέταλα άνθη.

δίοικο [dioecious]: φυτό (με άνθη μονογενή) στα οποία το κάθε άτομο φέρει άνθη του ίδιου γένους (μόνο αρσενικά ή μόνο θηλυκά)^[3].

Διωνυμική ονοματολογία [Binomial nomenclature]: ή απλά διώνυμο, ή επιστημονική ονομασία, είναι στη βιολογία η επίσημη μέθοδος ονοματοδοσίας των ειδών. Αφού προτάθηκε η λογική του 'διώνυμου', τα επιστημονικά ονόματα των ειδών σχηματίζονται από το συνδυασμό δύο όρων: το όνομα του γένους και το όνομα του είδους. Στην περίπτωση που υπάρχει και τρίτη λέξη αυτή αποτελεί διευκρίνηση του υποείδους ή της ποικιλίας του συγκεκριμένου φυτού.

• Η επιστημονική ονομασία γράφεται πάντα με πλάγια γράμματα.
• Το πρώτο γράμμα του πρώτου όρου, δηλαδή του ονόματος του γένους, είναι κεφαλαίο ενώ ο δεύτερος όρος, το όνομα του είδους δηλαδή, γράφεται με πεζά. Παράδειγμα: Ceropegia haygarthii.
• Το επιστημονικό όνομα πρέπει να γράφεται ολοκληρωμένο όταν αναφέρεται για πρώτη φορά. Στη συνέχεια μπορεί να γράφεται μόνον το αρχικό του γενικού ονόματος, για παράδειγμα το Ceropegia radicans θα γίνει C. radicans.
• Δίπλα από την ονομασία μετά από κόμμα γράφεται το όνομα του ερευνητή που περιέγραψε και κατέγραψε πρώτος το είδος ή το υποείδος και αμέσως μετά η χρονολογία καταγραφής. Παράδειγμα: Ceropegia radicans, Schltr., 1894.
• Η γραφή του ονόματος του ερευνητή μέσα σε παρένθεση υποδηλώνει ότι το παρόν γένος του είδους είναι διαφορετικό από το αρχικό. Παράδειγμα: Stapelia paniculata subsp. scitula (L.C.Leach) Bruyns.

Βλέπε και τα λήμματα: υποείδος και sp. .

δολομιτικός ασβεστόλιθος [dolomite lime]: όταν ο ασβεστόλιθος περιέχει οξείδιο του μαγνησίου πάνω από 15% ονομάζεται δολομιτικός ασβεστόλιθος. Ο δολομιτικός ασβεστόλιθος χρησιμοποιείται για τη διόρθωση του pH όταν το μείγμα είναι όξινο και υπάρχει έλλειψη σε ασβέστιο/μαγνήσιο.

δροσουλίτης [ice plant]: ονομάζονται αλλιώς και φυτά πάγου. Είναι η ονομασία για διάφορα χαμηλής ανάπτυξης παχύφυτα στην οικογένεια των Αειζωοειδών που απαντούν στις Επαρχίες του Ακρωτηρίου στη Δημοκρατία της Νότιας Αφρικής[4]. Η ονομασία προέρχεται από τα λαμπερά σφαιρικά κυστοειδή κύτταρα που καλύπτουν το σώμα των φυτών αυτών, τα οποία συχνά με τις δροσοσταλίδες της πάχνης το πρωί ή το σούρουπο, τα κάνει να μοιάζουν σαν παγωμένα. Εκλαϊκευμένα ονομάζονται και «μπούζι», «μπουζάκι». Χαρακτηριστικοί αντιπρόσωποι περιλαμβάνουν τα παχύφυτα: Delosperma echinatum, Nananthus margaritiferus, Titanopsis hugo-schlechteri.



__________
Παραπομπές

1. dictionary: intergeneric
2. Το Άνθος - Δομή, Μορφολογία και Λειτουργίες
3. botany.gr: Ορολογία Δ - Ι
4. Encyclopedia Britannica: ice plant
.