ενημέρωση: 30 Δεκεμβρίου 2018
 |
| Στην εικόνα (Α) είναι το ξηρόφυτό μου Ceropegia stapeliiformis με ένα θεματάκι σήψης που προέκυψε και... Στην εικόνα (Β) βλέπουμε ένα Ceropegia stapeliiformis in situ. Όπου φαίνεται καθαρά πόσα λιγότερα μαύρα σημάδια έχει. |
1: Πρόληψη
Σήψη: Είτε είναι ο κάκτος ή το παχύφυτο που έχει υποστεί σήψη ή το δοχείο στο οποίο το φυτό βρίσκεται, η σήψη είναι ένα από τα πιο καταστροφικά πράγματα για το παχύφυτο/κάκτο και την κατάσταση υγείας του. Η σήψη, συμπεριλαμβανομένου του είδους που προκαλείται από έντομα, προκαλείται σχεδόν πάντα από υπερβολικό πότισμα ή παρατεταμένη έκθεση του φυτού στην υγρασία. Τα παχύφυτα και οι κάκτοι μπορούν συχνά να ανακάμψουν από τη σήψη, ενώ άλλες φορές, απλά δεν είναι δυνατό. Παρακάτω θα δούμε τι μπορούμε να κάνουμε για να αποτρέψουμε τη σήψη, πώς να σώσουμε τα παχύφυτα από τη σήψη και τι να κάνουμε με τα δοχεία που έχουν σαπίσει.
Το νερό είναι ένα ουσιαστικό στοιχείο σε όλες τις πτυχές της ζωής στη γη, αλλά υπάρχει κάτι όπως «πάρα πολύ νερό»; Ένας από τους πιο σίγουρους τρόπους για την πρόκληση σήψης σε οποιοδήποτε φυτό, είτε είναι παχύφυτο, κάκτος, λουλούδι ή λαχανικό, είναι να το υπερβολικό πότισμα. Παρακάτω παρατίθενται μερικοί τρόποι με τους οποίους μπορούμε να αποφύγουμε το υπερβολικό πότισμα στα παχύφυτα και στους κάκτους:
- Ακόμα κι αν δεν είναι ό,τι πιο χαριτωμένο, οι γλάστρες με τρύπες αποστράγγισης είναι εξαιρετικές για να επιτρέψουν στα φυτά μας ευκολότερη αποστράγγιση του νερού. Οι οπές αποστράγγισης κάνουν ακριβώς αυτό που υποδηλώνει το όνομά τους: αποστραγγίζουν το υπερβολικό νερό από το δοχείο έτσι ώστε το χώμα να μην το διατηρεί για πολύ. Έτσι, εάν κάποια γλάστρα ή δοχείο δεν έχει αρκετές οπές αποστράγγισης, μπορούμε να ανοίξουμε εύκολα οπές με ένα κολλητήρι, με κοπίδι ή με καρφί και σφυρί ή με βίδα και κατσαβίδι. Βρίσκω ότι με το κολλητήρι η διαδικασία είναι πολύ εύκολη και πιο καλαίσθητη, μιας και το πλαστικό λειώνει αρκετά εύκολα και δίχως πολύ κόπο έχω τις οπές στη διάμετρο που επιθυμώ. Αυτό να γίνεται βέβαια πάντοτε σε καλά αεριζόμενο χώρο, διότι οι αναθυμιάσεις από το πλαστικό είναι επιβλαβείς για τον οργανισμό μας.
- Περισσότερος αερισμός = λιγότερες πιθανότητες για ανάπτυξη μούχλας. Κάτι άλλο σημαντικό που μπορούμε να κάνουμε για να διασφαλίσουμε ότι δεν θα αναπτυχθεί μούχλα στο εσωτερικό της γλάστρας, είναι να τοποθετήσουμε στον πυθμένα αυτά τα ειδικά χαλίκια/σφαιρίδια αργίλου/πηλού. Κατασκευάζονται από ειδικούς τύπους αργίλου που έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε διαλυτά άλατα. Εξαιτίας αυτού, είναι ιδιαίτερα κατάλληλα για χρήση σε κλειστά υδροπονικά συστήματα καλλιέργειας, πόσο δε μάλλον για χρήση σε γλάστρες και δοχεία που ήδη έχουν οπές αποστράγγισης. Τα σφαιρίδια/χαλίκια αργίλου είναι ιδανικά για τους καλλιεργητές που θέλουν να ελέγχουν την εφαρμογή των θρεπτικών ουσιών και το επίπεδο υγρασίας των φυτών τους καθ' όλη τη διαδικασία της καλλιέργειας. Τα σφαιρίδια/χαλίκια αργίλου έχουν υψηλό πορώδες και υψηλή περιεκτικότητα σε αέρα, τα οποία διεγείρουν την ανάπτυξη ισχυρής ρίζας που «πιάνεται» καλά στο υπόστρωμα. Ισχυρές ρίζες σημαίνει μεγαλύτερες αποδόσεις. Τα χαλίκια/σφαιρίδια αργίλου είναι ανόργανα, έχουν ουδέτερο pH, είναι απαλλαγμένα από μύκητες και δεν σαπίζουν.
- Και τώρα ερχόμαστε στο προφανές: να μην ποτίζουμε υπερβολικά τα φυτά. Σε γενικές γραμμές, τα παχύφυτα και οι κάκτοι δεν χρειάζεται να ποτίζονται περισσότερο από μία φορά την εβδομάδα. Είναι σημαντικό να κάνουμε την έρευνά μας σχετικά με τα φυτά που φέρνουμε στο σπίτι, ώστε να μπορούμε να τους εξασφαλίσουμε επαρκώς τις ανάγκες τους για πότισμα. Ένας καλός κανόνας για το πότισμα οποιουδήποτε φυτού είναι να βυθίσουμε για 2 εκατοστά το δάχτυλό μας στο υπόστρωμα. Εάν είναι υγρό, δεν ποτίζουμε. Αξιολογούμε βεβαίως πάντοτε σε σχέση με το εκάστοτε παχύφυτο/κάκτο και τις ανάγκες του για νερό. Το υπόστρωμα για τα παχύφυτα και τους κάκτους θα πρέπει να στεγνώνει ανάμεσα στα ποτίσματα.
 |
| Χαλίκια/σφαιρίδια αργίλου/πηλού. Ιδιαιτέρως χρήσιμα για καλή αποστράγγιση στα παχύφυτα/κάκτους |
Σε περίπτωση που ποτίζουμε υπερβολικά το παχύφυτο ή κάκτο μας, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ποια σημάδια να αναζητήσουμε. Ένα σίγουρο σημάδι υπερβολικού ποτίσματος του παχύφυτου ή του κάκτου μας είναι το μόνιμα υγρό υπόστρωμα. Αυτό από μόνο του είναι η εγγύηση ότι το φυτό μας πρόκειται να σαπίσει. Ωστόσο, πριν το στάδιο του σαπίσματος, το φυτό μας θα παρουσιάσει φυσικά συμπτώματα υπερβολικού ποτίσματος εάν δεν διορθωθεί. Μπορούμε να γνωρίζουμε εάν το παχύφυτό μας έχει ποτιστεί υπερβολικά όταν:
- Τα σαρκώδη φύλλα αρχίζουν να φαίνονται διαφανή
- Τα φύλλα φαίνονται υπερβολικά υγρά και μαλακά και αρχίζουν να πέφτουν. Ενώ, στην περίπτωση που πρόκειται για βλαστοπαχύφυτο (χωρίς φύλλα), μια ισχυρή ένδειξη είναι η ανάπτυξη μαύρων κηλίδων στο στέλεχος του βλαστού*.
*Αυτή ακριβώς ήταν και η περίπτωση με το ξηρόφυτό μου, Ceropegia stapeliiformis, του οποίου τις ιδιαίτερες απαιτήσεις αμέλησα για τουλάχιστον μια εβδομάδα και το πότισα συχνότερα, με αποτέλεσμα να αναπτύξει μαύρες κηλίδες στον βλαστό του. Μπορούμε να καταλάβουμε πότε το παχύφυτό μας έχει ποτιστεί υπερβολικά όταν το κάτω μέρος του φυτού αρχίζει να χάνει τη στήριξή του ή όταν πιέζουμε το φυτό ελαφρά στην εξωτερική επιφάνεια, αυτό βυθίζεται.
Εάν τα φύλλα του φυτού μας φαίνονται πιο διαφανή ή μοιάζουν υγρά και πέφτουν, τότε μπορούμε να το διορθώσουμε, απλά δεν ποτίζουμε το φυτό μέχρι το χώμα να στεγνώσει και να το αφήσουμε έτσι για περίπου μια εβδομάδα. Αφαιρούμε αμέσως τα υπερβολικά υγρά φύλλα από το φυτό και σηκώνουμε τα πεσμένα φύλλα ώστε να μην ακουμπούν στο χώμα και σαπίσουν. Οι σκνίπες και τα σκουλήκια όλων των ειδών, αρέσκονται να τρέφονται και να αναπαράγονται σε σάπια φύλλα, έτσι η αφαίρεση αυτών των φύλλων μπορεί να αποτρέψει το φυτό μας από το να μετατραπεί σε ένα εργοστάσιο παραγωγής σκνιπών και σκουληκιών. Μόλις το χώμα είναι στεγνό, βεβαιωνόμαστε ότι έχουμε τοποθετήσει το φυτό σε καλά αποστραγγισμένο δοχείο, ώστε να αποφύγουμε το περαιτέρω υπερβολικό μούλιασμα. Ποτίζουμε το φυτό με φειδώ περίπου μία εβδομάδα μετά τη μεταφύτευση.
Εάν το κατώτατο σημείο του παχύφυτού μας αρχίσει να χάνει τα αγκάθια ή τις τρίχες του και ο φλοιός μοιάζει έτοιμος να ξεφλουδιστεί, τότε συνήθως μπορούμε να το διορθώσουμε απλώς αφήνοντας το παχύφυτο απότιστο για μια εβδομάδα ή και παραπάνω (αναλόγως με τις φυσικές ανάγκες του φυτού). Αφαιρούμε οποιοδήποτε υπόλειμμα νωπού χώματος που αγγίζει τη βάση του φυτού μας έτσι ώστε η βάση να μπορεί να στεγνώσει. Αφήνουμε το φυτό με αυτόν τον τρόπο για μια εβδομάδα ή έως ότου το χώμα στεγνώσει. Αυτή την περίοδο και εάν οι θερμοκρασίες είναι υψηλότερες, μπορούμε να ψεκάζουμε ελαφρώς, κάθε τρεις μέρες. Μόλις το χώμα είναι στεγνό, μεταφυτεύουμε το παχύφυτο σε ένα δοχείο με σωστή αποστράγγιση. Δεν το ποτίζουμε για ακόμη μια εβδομάδα. Αυτές οι δυο ξηρές εβδομάδες θα βοηθήσουν το φυτό να επεξεργαστεί την επιπλέον υγρασία, έτσι ώστε να σταματήσει η σήψη. Ενώ, στον μήνα που θα ακολουθήσει χρειάζεται να ποτίζουμε ελαφρώς λιγότερο από όσο ενδείκνυται για το συγκεκριμένο παχύφυτο.
Μερικές φορές, το υπερβολικό πότισμα των φυτών μας μπορεί να προκαλέσει ένα πολύ σοβαρό συστημικό πρόβλημα γνωστό ως σήψη της ρίζας. Παρακάτω θα γίνει αναφορά για το πώς μπορούμε να σώσουμε τα παχύφυτα μας από τις σάπιες ρίζες τους.
Το σάπισμα της ρίζας σε παχύφυτα και κάκτους είναι συστημικό (ενδογενές) και μπορεί πολύ εύκολα να σκοτώσει το φυτό μας, οπότε είναι πολύ σημαντικό να το αντιμετωπίσουμε αμέσως. Εάν το φυτό βρίσκεται σε ένα δοχείο με άλλα φυτά φροντίζουμε να αφαιρέσουμε όλα τα φυτά από αυτό το δοχείο και να απομονώσουμε αυτό που εμφανίζει συμπτώματα σαπίσματος των ριζών. Μεταφυτεύουμε λοιπόν τα άλλα φυτά σε ένα νέο δοχείο με νέο χώμα, ξεφορτωνόμαστε το παλιό χώμα και καθαρίζουμε το παλιό δοχείο με ξύδι σαπούνι και νερό, ώστε τα βακτηρίδια που προκαλούν τη σήψη να εξαλειφθούν και να μην εξαπλωθούν. Το αφήνουμε για λίγα λεπτά με το ξύδι και το σαπούνι και στη συνέχεια ξεπλένουμε πολύ καλά. Είναι δυνατό να σώσουμε το προσβεβλημένο φυτό εάν αντιληφθούμε έγκαιρα το πρόβλημα, αλλά απαιτείται χειρουργική επέμβαση. Παρακάτω είναι μερικές σχετικές μέθοδοι που θα μας βοηθήσουν να προσπαθήσουμε και να σώσουμε το φυτό με σήψη ρίζας:
Εάν το κάτω μέρος του παχύφυτου αρχίζει να γίνεται μαλακό και δεν μπορεί να στηριχτεί από μόνο του, τότε δεν θα μπορέσουμε να σώσουμε το ριζικό σύστημα. Εάν το παχύφυτο είναι κάποιο από αυτά που μπορούν να πολλαπλασιαστούν εύκολα, όπως παχύφυτα που ανήκουν στα γένη: Gasteria, Haworthia, Aeonium, Echeveria, Epiphyllum, Ceropegia, Crassula, Lepismium, Opuntia , Rhipsalis, Senecio κ.λ.π. τότε μπορούμε να διασώσουμε το υγιές μέρος του φυτού έτσι ώστε να μπορέσει να αναπτύξει ένα νέο ριζικό σύστημα. Υπάρχουν δύο τρόποι πολλαπλασιασμού του παχύφυτου μας.
Αν το παχύφυτό μας ή ο κάκτος αρχίσει να μυρίζει, τότε δεν υπάρχουν πολλές πιθανότητες να μπορέσουμε να το σώσουμε, δεδομένου ότι η μυρωδιά του σάπιου υποδεικνύει ότι δεν έχουν σαπίσει μόνο οι ρίζες, αλλά επίσης και μεγάλο μέρος του φυτικού ιστού του φυτού. Η μυρωδιά του παχύφυτου που έχει σαπίσει μοιάζει πολύ με μυρωδιά μούχλας, ενώ η μυρωδιά του κάκτου που σάπισε είναι παρόμοια με το ταγγιασμένο φυστικοβούτυρο.
Εάν θέλουμε να επαναχρησιμοποιήσουμε ένα δοχείο που φιλοξενούσε προηγουμένως ένα ετοιμοθάνατο ή σάπιο φυτό, θα πρέπει απαραιτήτως να το πλύνουμε πρώτα με ξύδι και σαπούνι και ακολούθως να το ξεπλύνουμε πολύ καλά, έτσι ώστε η μόλυνση του άρρωστου ή πεθαμένου φυτού να μην μολύνει τον επόμενο κάτοχό του. Το ίδιο ισχύει και για οποιαδήποτε διακοσμητικά όπως βράχια, γλυπτά και βρύα που θέλουμε να επανατοποθετήσουμε σε ένα νέο τεράριο με παχύφυτα. Χρειάζεται να πλύνουμε σχολαστικά τρίβοντας με μια παλιά οδοντόβουρτσα βουτηγμένη στο διάλυμα, όλες τις μικρές σχισμές και ανοίγματα.
.
 |
| Το καλοκαίρι του 2018 έγινε εμφανές ότι κατά τη διάρκεια του χειμώνα η Ceropegia radicans επλήγη από σήψη ρίζας. Λίγο περισσότερο πότισμα σε περβάζι βορειοανατολικού δωματίου με θερμαινόμενο καλοριφέρ από κάτω είναι το αίτιο. Παρά το ότι υπήρχε καλοριφέρ από κάτω αναμμένο τις περισσότερες ώρες κατά τη διάρκεια της ημέρας, στο περβάζι υπήρχαν ωστόσο τρεις διαφορετικές ζώνες θερμοκρασίας. Απόλυτο ψύχος στη ζώνη κοντά στο παράθυρο και αρκετή ζέστη στο άκρο του περβαζιού προς τη μέσα πλευρά του δωματίου. Ένας επίσης σημαντικός λόγος, ήταν ότι πότιζα συχνά τα φυτά το βράδυ πριν πάω για ύπνο, οπότε έκλεινα τη βάνα του καλοριφέρ. |
2: Σώζοντας το παχύφυτό μας
Εάν τα φύλλα του φυτού μας φαίνονται πιο διαφανή ή μοιάζουν υγρά και πέφτουν, τότε μπορούμε να το διορθώσουμε, απλά δεν ποτίζουμε το φυτό μέχρι το χώμα να στεγνώσει και να το αφήσουμε έτσι για περίπου μια εβδομάδα. Αφαιρούμε αμέσως τα υπερβολικά υγρά φύλλα από το φυτό και σηκώνουμε τα πεσμένα φύλλα ώστε να μην ακουμπούν στο χώμα και σαπίσουν. Οι σκνίπες και τα σκουλήκια όλων των ειδών, αρέσκονται να τρέφονται και να αναπαράγονται σε σάπια φύλλα, έτσι η αφαίρεση αυτών των φύλλων μπορεί να αποτρέψει το φυτό μας από το να μετατραπεί σε ένα εργοστάσιο παραγωγής σκνιπών και σκουληκιών. Μόλις το χώμα είναι στεγνό, βεβαιωνόμαστε ότι έχουμε τοποθετήσει το φυτό σε καλά αποστραγγισμένο δοχείο, ώστε να αποφύγουμε το περαιτέρω υπερβολικό μούλιασμα. Ποτίζουμε το φυτό με φειδώ περίπου μία εβδομάδα μετά τη μεταφύτευση.
Εάν το κατώτατο σημείο του παχύφυτού μας αρχίσει να χάνει τα αγκάθια ή τις τρίχες του και ο φλοιός μοιάζει έτοιμος να ξεφλουδιστεί, τότε συνήθως μπορούμε να το διορθώσουμε απλώς αφήνοντας το παχύφυτο απότιστο για μια εβδομάδα ή και παραπάνω (αναλόγως με τις φυσικές ανάγκες του φυτού). Αφαιρούμε οποιοδήποτε υπόλειμμα νωπού χώματος που αγγίζει τη βάση του φυτού μας έτσι ώστε η βάση να μπορεί να στεγνώσει. Αφήνουμε το φυτό με αυτόν τον τρόπο για μια εβδομάδα ή έως ότου το χώμα στεγνώσει. Αυτή την περίοδο και εάν οι θερμοκρασίες είναι υψηλότερες, μπορούμε να ψεκάζουμε ελαφρώς, κάθε τρεις μέρες. Μόλις το χώμα είναι στεγνό, μεταφυτεύουμε το παχύφυτο σε ένα δοχείο με σωστή αποστράγγιση. Δεν το ποτίζουμε για ακόμη μια εβδομάδα. Αυτές οι δυο ξηρές εβδομάδες θα βοηθήσουν το φυτό να επεξεργαστεί την επιπλέον υγρασία, έτσι ώστε να σταματήσει η σήψη. Ενώ, στον μήνα που θα ακολουθήσει χρειάζεται να ποτίζουμε ελαφρώς λιγότερο από όσο ενδείκνυται για το συγκεκριμένο παχύφυτο.
Μερικές φορές, το υπερβολικό πότισμα των φυτών μας μπορεί να προκαλέσει ένα πολύ σοβαρό συστημικό πρόβλημα γνωστό ως σήψη της ρίζας. Παρακάτω θα γίνει αναφορά για το πώς μπορούμε να σώσουμε τα παχύφυτα μας από τις σάπιες ρίζες τους.
Το σάπισμα της ρίζας σε παχύφυτα και κάκτους είναι συστημικό (ενδογενές) και μπορεί πολύ εύκολα να σκοτώσει το φυτό μας, οπότε είναι πολύ σημαντικό να το αντιμετωπίσουμε αμέσως. Εάν το φυτό βρίσκεται σε ένα δοχείο με άλλα φυτά φροντίζουμε να αφαιρέσουμε όλα τα φυτά από αυτό το δοχείο και να απομονώσουμε αυτό που εμφανίζει συμπτώματα σαπίσματος των ριζών. Μεταφυτεύουμε λοιπόν τα άλλα φυτά σε ένα νέο δοχείο με νέο χώμα, ξεφορτωνόμαστε το παλιό χώμα και καθαρίζουμε το παλιό δοχείο με ξύδι σαπούνι και νερό, ώστε τα βακτηρίδια που προκαλούν τη σήψη να εξαλειφθούν και να μην εξαπλωθούν. Το αφήνουμε για λίγα λεπτά με το ξύδι και το σαπούνι και στη συνέχεια ξεπλένουμε πολύ καλά. Είναι δυνατό να σώσουμε το προσβεβλημένο φυτό εάν αντιληφθούμε έγκαιρα το πρόβλημα, αλλά απαιτείται χειρουργική επέμβαση. Παρακάτω είναι μερικές σχετικές μέθοδοι που θα μας βοηθήσουν να προσπαθήσουμε και να σώσουμε το φυτό με σήψη ρίζας:
Εάν το κάτω μέρος του παχύφυτου αρχίζει να γίνεται μαλακό και δεν μπορεί να στηριχτεί από μόνο του, τότε δεν θα μπορέσουμε να σώσουμε το ριζικό σύστημα. Εάν το παχύφυτο είναι κάποιο από αυτά που μπορούν να πολλαπλασιαστούν εύκολα, όπως παχύφυτα που ανήκουν στα γένη: Gasteria, Haworthia, Aeonium, Echeveria, Epiphyllum, Ceropegia, Crassula, Lepismium, Opuntia , Rhipsalis, Senecio κ.λ.π. τότε μπορούμε να διασώσουμε το υγιές μέρος του φυτού έτσι ώστε να μπορέσει να αναπτύξει ένα νέο ριζικό σύστημα. Υπάρχουν δύο τρόποι πολλαπλασιασμού του παχύφυτου μας.
- Μπορούμε να κόψουμε το υγιές μέρος του στελέχους και να το τοποθετήσουμε σε καινούργια γλάστρα με φρέσκο χώμα. Βάζουμε το στέλεχος στο χώμα και δεν το ποτίζουμε για μια εβδομάδα. Μετά από μια εβδομάδα ρίχνουμε ελάχιστο νερό. Καθώς το νέο ριζικό σύστημα αναπτύσσεται, το φυτό δεν χρειάζεται πολύ νερό, καθώς θα μπορούσε να προκαλέσει περισσότερη σήψη.
- Εάν δεν υπάρχει μέρος του φυτού που να μπορεί να σωθεί, μπορούμε να πολλαπλασιάσουμε το παχύφυτο από τα υγιή φύλλα. Αυτή σίγουρα είναι μια πιο χρονοβόρα διαδικασία, αλλά μπορεί να σώσει κάποιο παχύφυτο που δεν μπορούμε να βρούμε εύκολα στην αγορά.
 |
| Φύλλο από το παχύφυτο Echeveria 'Black Prince' το οποίο έχει ήδη αναπτύξει νέο φυτό με δικές του ρίζες. |
3: Σαπίλα μεταδιδόμενη από τη γλάστρα/δοχείο
Εάν θέλουμε να επαναχρησιμοποιήσουμε ένα δοχείο που φιλοξενούσε προηγουμένως ένα ετοιμοθάνατο ή σάπιο φυτό, θα πρέπει απαραιτήτως να το πλύνουμε πρώτα με ξύδι και σαπούνι και ακολούθως να το ξεπλύνουμε πολύ καλά, έτσι ώστε η μόλυνση του άρρωστου ή πεθαμένου φυτού να μην μολύνει τον επόμενο κάτοχό του. Το ίδιο ισχύει και για οποιαδήποτε διακοσμητικά όπως βράχια, γλυπτά και βρύα που θέλουμε να επανατοποθετήσουμε σε ένα νέο τεράριο με παχύφυτα. Χρειάζεται να πλύνουμε σχολαστικά τρίβοντας με μια παλιά οδοντόβουρτσα βουτηγμένη στο διάλυμα, όλες τις μικρές σχισμές και ανοίγματα.
.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου