⚠️ σε αυτό το ιστολόγιο διαβάζεις ξεκούραστα, δίχως παράθυρα να πετάγονται αριστερά/δεξιά, ⛔δίχως διαφημίσεις.
Το μόνο που χρειάζεται να κάνεις είναι να διαβάσεις αυτό το μήνυμα.

20 Οκτωβρίου 2017

Schlumbergera spp., CVs. και Hatiora gaertneri [Σλουμπεργκέρα, Χατιόρα]

Κοινή ονομασία: (για όλες τις Schlumbergera/Hatiora): Σλουμπεργκέρα, Υπομονή, Ζυγόκακτος, Επίφυλλο, κάκτος των Χριστουγέννων, κάκτος της Ημέρας των Ευχαριστιών, κάκτος των Ευχαριστιών, κάκτος του Πάσχα, Πασχαλινός κάκτος, Πασχαλιάτικος κάκτος, Χατιόρα.
Διώνυμο: (για κάθε έναν από τους γιορτινούς κάκτους Schlumbergera/Hatiora): Schlumbergera kautskyi, Schlumbergera microsphaerica, Schlumbergera opuntioides, Schlumbergera orssichiana, Schlumbergera russelliana, Schlumbergera truncata, Hatiora gaertneri.
Συνώνυμα: (για κάθεμια από τις Schlumbergera/Hatiora): Schlumbergera bridgesiiSchlumbergera truncata subsp. kautskyi, Cereus microsphaerica, Epiphyllanthus microsphaericus, Cereus obtusangulus, Epiphyllanthus obtusangulus, Zygocactus obtusangulus, Epiphyllum opuntioides, Epiphyllum russellianum, Epiphyllum truncatum, Zygocactus truncatus, Epiphyllum buckleyiRhipsalidopsis gaertneri.
cv.Schlumbergera Χ buckleyi

ενημέρωση: 15 Φεβρουαρίου 2019
κάκτος Χριστουγέννων, κάκτος Ευχαριστιών, πασχαλινός κάκτος, κάκτος του Πάσχα, Συγκριτικές διαφορές ανάμεσα στους πιο κοινά εμφανιζόμενους κάκτους των εορτών: Schlumbergera truncata – Schlumbergera X Buckleyi – Hatiora gaertneri
Συγκριτικές διαφορές ανάμεσα στους πιο κοινά εμφανιζόμενους κάκτους των εορτών:
Schlumbergera truncata – Schlumbergera X buckleyiHatiora gaertneri

Προέλευση και Οικότοπος

Η Schlumbergera είναι ένας πολυετής επίφυτος ή λιθόφυτος κάκτος σε σχήμα θάμνου στην οικογένεια των Κακτοειδών (Cactaceae) και στη φύση απαντά μόνο στα παράκτια βουνά της νοτιοανατολικής Βραζιλίας, στις πολιτείες του Σάο Πάολο, στο Ρίο ντε Τζανέιρο, στο Μίνας Ζεράις (Minas Gerais) και στο Εσπίριτου Σάντου (Espírito Santo)1. Στη φύση απαντούν 6 είδη στο γένος Schlumbergera: Schlumbergera kautskyi, Schlumbergera microsphaerica, Schlumbergera opuntioides, Schlumbergera orssichiana, Schlumbergera russelliana και Schlumbergera truncata, τα οποία είτε είναι πολύ σπάνια είτε είναι άκρως απειλούμενα είδη. Ως καλλωπιστικά φυτά όμως στα περισσότερα σπίτια βρίσκει κανείς συνηθέστερα καλλιεργούμενες ποικιλίες. Βλέπε και περισσότερα πιο κάτω στην ενότητα Αναλυτικότερες πληροφορίες.

Πληροφορίες καλλιέργειας[2]

Τοξικότητα: κανένα από τα είδη Schlumbergera δεν είναι τοξικό[5].

Άρωμα: όχι

Φως: σε εσωτερικούς χώρους, χρειάζεται έμμεσο φως κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και μια τοποθεσία με περισσότερες ώρες ηλιοφάνεια κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Οι κάκτοι που λαμβάνουν πιο πολύ φως παίρνουν ένα κοκκινωπά ή ροζ χρώμα και τα άνθη τους θα είναι συνήθως πιο ροζ από το κανονικό.

Το μήκος της ημέρας είναι μέρος της ώθησης για το σχηματισμό μπουμπουκιών: Η Σλουμπεργκέρα δεν θα ανθίσει αν η ημέρα είναι μεγαλύτερη από έντεκα ώρες. Διατηρώντας μια Schlumbergera σε ένα δωμάτιο όπου τα φώτα είναι αναμμένα μετά το ηλιοβασίλεμα μπορεί να την αποτρέψει από το να αναπτύξει μπουμπούκια. Προφανώς, ακόμη και ένα φωτιστικό που φωτίζει μέσα από ένα παράθυρο δύναται να είναι αρκετό για να καθυστερήσει ή να αποτρέψει την άνθηση.

Η Hatiora gaertneri έχει κάπως διαφορετικές απαιτήσεις και στρεσάρεται αρκετά σε ηλιόλουστη τοποθεσία όταν εκτίθεται συνεχόμενα. Προτιμά περισσότερο τον έμμεσο φωτισμό[4].

Υπόστρωμα: για να εξασφαλιστεί η σωστή αποστράγγιση του νερού, χρησιμοποιούμε μια γλάστρα με επαρκείς οπές αποστράγγισης και ένα καλά αποστραγγιζόμενο μείγμα υποστρώματος (κατά προτίμηση ελαφρώς όξινο). Ένα μείγμα που να αποτελείται από 50% σπογγώδη βρύα (peat moss), 20% χώμα για φυτά εσωτερικού χώρου, 10% χώμα για κάκτους και 10% περλίτη, είναι ένα κατάλληλο μείγμα για τους κάκτους Schlumbergera και Hatiora gaertneri. Αν και ως επίφυτοι και λιθόφυτοι κάκτοι θα ανεχθούν ακόμη και πιο φτωχό υπόστρωμα. Για περισσότερα βλέπε και το άρθρο: Χώμα για Παχύφυτα.

Πότισμα: δεν αφήνουμε ποτέ το φυτό να παραμένει μουλιασμένο σε νερό, παρά κρατάμε το υπόστρωμα ομοιόμορφα υγρό από περίπου τον Μάρτιο έως το τέλος της ανθοφορίας του Νοεμβρίου ή του Δεκεμβρίου. Μεταξύ Νοεμβρίου/Δεκεμβρίου και Μαρτίου (στο βόρειο ημισφαίριο), αφήνουμε την κορυφή του υποστρώματος να στεγνώσει πριν το επόμενο πότισμα. Η Schlumbergera θα ανεχθεί πιο ξηρές συνθήκες από αυτές, εάν χρειαστεί, αν και μπορεί να παρατηρήσουμε βραδύτερη ανάπτυξη εάν το φυτό παραμείνει πολύ ξηρό. Προσέχουμε ιδιαίτερα να μην υπερχειλίσουμε το φυτό σε χαμηλές θερμοκρασίες: αυτό τα καθιστά πολύ πιο επιρρεπή σε σήψη. Σχετικά με αυτό βλέπε και το άρθρο: Σήψη στα παχύφυτα: Πρόληψη και Αντιμετώπιση.

Θερμοκρασία: Η θερμοκρασία, μαζί με το φως, είναι το άλλο σκέλος που παρακινεί αυτούς τους κάκτους να ξεκινήσουν την ανάπτυξη μπουμπουκιών. Εάν αφήνουμε τα φυτά έξω κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, χρειάζεται να τα φέρουμε μέσα όταν οι νυχτερινές θερμοκρασίες αρχίσουν να πέφτουν στους 10 με 16℃. Ορισμένα φυτά είναι γνωστό ότι επιβιώνουν σε θερμοκρασίες τόσο χαμηλές όσο 4℃, αλλά αυτό δεν είναι εγγυημένο. Τα φυτά που έχουν πιο ανοιχτόχρωμα λουλούδια, εάν είναι εκτεθειμένα σε θερμοκρασίες κάτω από 10℃, είναι γνωστό ότι παράγουν λουλούδια τα οποία είναι πιο ροζ από το συνηθισμένο: αυτό είναι προσωρινό και θα ξανασυμβεί μόνο όταν επαναληφθεί η έκθεση σε χαμηλές θερμοκρασίες.

Όταν αρχίσουν να σχηματίζονται μπουμπούκια, δεν αφήνουμε τα φυτά σε θερμοκρασίες πάνω από 32℃. Οι παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες μπορούν να προκαλέσουν πτώση των μπουμπουκιών/λουλουδιών. Κατά την περίοδο του καλοκαιριού ωστόσο η θερμοκρασία των 32℃ είναι εντάξει (αν και όχι ιδανική), όταν δεν υπάρχουν μπουμπούκια.

Υγρασία: 35% έως 60%

Λίπανση: λίπανση με αυξημένο το κάλλιο (9–9–26) είναι η καλύτερη επιλογή γι’ αυτούς τους κάκτους. Λιπαίνουμε με τη μισή δόση μια φορά το μήνα. Σταματάμε τη λίπανση το Σεπτέμβριο και ξεκινάμε και πάλι μόνο όταν δούμε νέα ανάπτυξη στο φυτό την άνοιξη.

Πολλαπλασιασμός: οι κάκτοι Schlumbergera και Hatiora πολλαπλασιάζονται εύκολα με μοσχεύματα φυλλοκλαδίων (βλαστών) ή (σπανιότερα και πιο χρονοβόρα) με σπόρους.


Δυνητικά προβλήματα: οι κάκτοι Schlumbergera και Hatiora δεν προσβάλλονται εύκολα από ψευδόκοκκο όπως άλλα φυτά και είναι γενικά κάκτοι ανθεκτικοί σε ασθένειες. Όταν διατηρούνται σε εξωτερικό χώρο ενδέχεται να υπάρξουν ενοχλήσεις από σαλιγκάρια.


Αναλυτικότερες πληροφορίες

Είδη και καλλιεργούμενες ποικιλίες: Στη φύση απαντούν έξι είδη στο γένος Schlumbergera: Schlumbergera kautskyi, Schlumbergera microsphaerica, Schlumbergera opuntioides, Schlumbergera orssichiana, Schlumbergera russelliana και Schlumbergera truncata, τα οποία είτε είναι πολύ σπάνια είτε είναι άκρως απειλούμενα είδη. Ως καλλωπιστικά φυτά όμως στα περισσότερα σπίτια βρίσκει κανείς συνηθέστερα την Schlumbergera truncata και τα υβρίδια που προέρχονται από αυτήν, καθώς και την Schlumbergera Χ buckleyi η οποία προέρχεται από διασταύρωση της Schlumbergera truncata X Schlumbergera russelliana. Όπως επίσης και υβρίδια μεταξύ της Schlumbergera truncata και των παρόμοιων κάκτων Hatiora και Rhipsalidopsis, τα οποία αυτά υβρίδια ονομάζονται κάκτοι του Πάσχα (Easter Cacti). Ως κάκτοι των Χριστουγέννων (Christmas Cacti) πωλούνται συνήθως οι Schlumbergera Χ buckleyi. Στην πραγματικότητα, τα φυτά που πωλούνται ως κάκτοι των Χριστουγέννων έχουν συνήθως υποστεί τεχνητό χειρισμό για να ανθίσουν στα Χριστούγεννα ή κοντά στα Χριστούγεννα. Τα επόμενα χρόνια, οι ίδιοι ακριβώς κάκτοι θα ανθίσουν το Νοέμβριο. Οι κάκτοι της Ημέρας των Ευχαριστιών (Thanksgiving Cacti) είναι οι Schlumbergera truncata. Οι κάκτοι του Πάσχα (Easter Cacti), είναι οι Hatiora gaertneri (Rhipsalidopsis gaertneri)[1, 2].

Ιστορία: Όλα ξεκίνησαν γύρω στο 1816 όταν το πρώτο δείγμα από την Schlumbergera truncata εμφανίστηκε στο δυτικό κόσμο, αφότου μεταφέρθηκε στο Kew Gardens του Λονδίνου και ξεκίνησε η καλλιέργειά της. Η Schlumbergera Χ buckleyi δημιουργήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1840 από τον William Buckley, στα Φυτώρια Rollisson στο Λονδίνο και έκτοτε έχει διασταυρωθεί, επανεμφανιστεί και έχει επιλεγεί για να παράγει μερικές από τις ποικιλίες Schlumbergera που βλέπει κανείς στα καταστήματα. Τρεις κλώνοι των αρχικών διασταυρώσεων του Buckley λέγεται ότι επιβιώνουν: ο κλώνος "Buckleyi" έχει έναν λευκό σωλήνα ο οποίος σβήνει σε φούξια στις άκρες των πετάλων, ο κλώνος "Rollissonii", ο οποίος είναι φούξια και ο κλώνος "Snowii", ο οποίος είναι επίσης φούξια αλλά με μικρότερα άνθη και τμήματα στελέχους του φυτού (φυλλοκλάδια). Η Schlumbergera bridgesii που η ονομασία αυτή αναφέρεται ακόμη και σήμερα, ήταν μια εσφαλμένη ονομασία που κρατά από το 1964, αλλά στην πραγματικότητα είναι ένα συνώνυμο της Schlumbergera Χ buckleyi[1, 3].

Εντοπίζοντας τις διαφορές: Οι κάκτοι των Χριστουγέννων μοιάζουν αρκετά με τους κάκτους των Ευχαριστιών, αλλά υπάρχουν διαφορές. Με τους Πασχαλινούς κάκτους είναι πιο εύκολη η αναγνώριση από τα διαφορετικά άνθη τους.

Κάκτος των Χριστουγέννων (Schlumbergera Χ buckleyi): τα φυλλοκλάδια (τμήματα του στελέχους του φυτού) είναι με στρογγυλεμένα, πιο συμμετρικά «δόντια» στα πλαϊνά τους, κατά το μάλλον ή ήττον συμμετρικά (κανονικά) λουλούδια που κρέμονται κάτω από τον οριζόντιο άξονα και η γύρη είναι χρώματος ροζ. Γενικά ανθίζει αργότερα από τους κάκτους της ομάδας Truncata και είναι πιο πιθανό αυτοί οι κάκτοι να ονομάζονται κάκτοι των Χριστουγέννων.

Κάκτος της Ημέρας των Ευχαριστιών (Schlumbergera truncata): τα φυλλοκλάδια (τμήματα του στελέχους του φυτού) είναι με μυτερά «δόντια» στα πλαϊνά τους. Τα λουλούδια διατηρούνται κατά το μάλλον ή ήττον οριζόντια ή και πιο ανορθωμένα, των οποίων η επάνω πλευρά έχει διαφορετικό σχήμα από την κάτω πλευρά (ζυγομορφικά - zygomorphic) και η γύρη έχει κίτρινο χρώμα. Γενικά ανθίζουν νωρίτερα από τους κάκτους της ομάδας Buckleyi.

Κάκτος του Πάσχα (Hatiora gaertneri [Rhipsalidopsis gaertneri]): τα φυλλοκλάδια (τμήματα του στελέχους του φυτού) είναι παχιά και τα άκρα είναι ελαφρώς οδοντωτά αλλά στρογγυλά. Αυτός ο κάκτος ανθίζει μόνο μία φορά το χρόνο κοντά στην περίοδο του Πάσχα ενώ οι άλλοι δύο κάκτοι ανθίζουν δύο φορές το χρόνο. Ο κάκτος Hatiora gaertneri έχει κάποιες ιδιαιτερότητες στην καλλιέργεια και δεν είναι τόσο εύκολος όσο οι άλλοι δυο. Συγκεκριμένα, εάν βρεθεί σε κρύο ρεύμα αέρα ή εάν ποτίζεται κάπως υπερβολικά ή κάπως λιγότερο, ενδέχεται να ρίξει απότομα όλα τα φυλλοκλάδιά του. Και επίσης, δεν είναι εγγυημένο ότι θα ανθίζει πάντοτε κάθε χρόνο[2].

Κάκτος των Εορτών (Holiday Cactus): Υπάρχει και αυτή η ονομασία η οποία αναφέρεται γενικότερα σε καλλιεργούμενες ποικιλίες των Schlumbergera και Hatiora.


Φωτογραφίες και Ιστορικό


^ 1 Φεβρουαρίου 2018: δυο μικρά μοσχεύματα από τα φυλλοκλάδια της Hatiora gaertneri προστέθηκαν στη γιορτινή παρέα των κάκτων! 😍

κάκτος των χριστουγέννων, Schlumbergera X buckleyi, ανθισμένος, ανθοφορία, άνθος, λουλούδι
 29 Δεκεμβρίου 2017: μόλις δυο μήνες πριν, είχα φυτέψει το μόσχευμα (φωτογραφία 16 Οκτωβρίου πιο κάτω) και μέσα σε δυο μόλις μήνες ανέπτυξε ρίζες και άνθισε κιόλας! Μια ευχάριστη φούξια έκπληξη! 😍

^ 29 Δεκεμβρίου 2017: μόλις δυο μήνες πριν, είχα φυτέψει το μόσχευμα (φωτογραφία 16 Οκτωβρίου ακριβώς από κάτω) και μέσα σε δυο μόλις μήνες ανέπτυξε ρίζες και άνθισε κιόλας! 😍


^ 16 Οκτωβρίου 2017: το κλαδεμένο μόσχευμα της φωτογραφίας (που μοιάζει για Schlumbergera X buckleyi), ήταν το κίνητρο για να ξεκινήσω την έρευνά μου για τους Κάκτους των Εορτών και να μάθω περισσότερα γι' αυτούς και τις διαφορές τους. Ενώ έβλεπα εδώ και πολλά χρόνια αυτούς τους κάκτους από εδώ και από εκεί, ωστόσο, ποτέ άλλοτε δεν μου είχαν κινήσει το ενδιαφέρον.






Παραπομπές
1. McMillan & Horobin 1995
2. plants are the strangest people: Schlumbergera truncata cvv.
3. Will Tjaden
4. Cacti and Succulents, Hans Hecht
5. Λίστα με τα ασφαλή και τοξικά φυτά - Letter S
6. Για τη μεταγραφή των διώνυμων ονομασιών βλέπε: Schlumbergera, Hatiora.
.schlumbergera, hatiora, φροντίδα, περιποίηση, πληροφορίες, διαφορές

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου