Αυτόματο πότισμα φυτών: τα φυτά πάνε διακοπές

Αυτόματο πότισμα για τα φυτά όταν πρόκειται να λείψουμε για διακοπές.

Η πρακτική οικονομική λύση για πολλά φυτά. [αναλυτικά βήμα-βήμα και με εικόνες]

ενημέρωση: 27 Δεκεμβρίου 2018

Εισαγωγικά

Μπορεί να μην βρίσκουμε κάποιο άτομο να φροντίσει τα φυτά μας όσο θα λείπουμε για διακοπές ή, γενικότερα, δεν εμπιστευόμαστε να αφήσουμε το σπίτι μας σε κάποιο άτομο, όσο θα λείπουμε. Σε αυτή την περίπτωση, η καλύτερη λύση για τα φυτά μας είναι να εφαρμόσουμε ένα αυτόματο πότισμα, με υλικά που χρησιμοποιούμε καθημερινά ή που βρίσκουμε εύκολα.

Το αυτόματο πότισμα με φιάλες νερού και κορδόνι βασίζεται σε δυο αρχές/φαινόμενα του νερού:

1. Στο τριχοειδές φαινόμενο και
2. Στην αρχή των συγκοινωνούντων δοχείων

Το τριχοειδές φαινόμενο είναι απλά η ικανότητα του (μαλακού) κορδονιού να μεταφέρει τόσο νερό στο φυτό όσο αυτό χρειάζεται. Το νερό θα αρχίσει να μετακινείται εύκολα εφόσον υπάρχει τρόπος μεταφοράς (απορροφητικό κορδόνι) για να φτάσει στην άλλη άκρη του κορδονιού (στο χώμα της γλάστρας). Εκτός από το τριχοειδές φαινόμενο, λαμβάνει χώρα και η αρχή των συγκοινωνούντων δοχείων. Βάσει αυτής της αρχής, η στάθμη του νερού που βρίσκεται υψηλότερα θα ρεύσει προς το άλλο δοχείο έτσι ώστε να επέλθει μια ισορροπία και η στάθμη και στα δυο δοχεία να βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο. Συνεπώς, καλό είναι, η φιάλη του νερού και οι γλάστρες να βρίσκονται περίπου στο ίδιο επίπεδο και να μην έχουν μεγάλη διαφορά καθ' ύψος.

ΠΡΟΣΟΧΗ: το αυτόματο πότισμα που περιγράφω εδώ, το μελέτησα αυτοπροσώπως και ξεκίνησα να το εφαρμόζω πριν από αρκετά χρόνια (πρώτη φορά το ανέφερα δημοσίως στο τότε φόρουμ 'Τα Πάντα για τα Φυτά'). Έκτοτε, το εφαρμόζω όποτε είναι να λείψω για αρκετές μέρες και στα περισσότερα φυτά δεν υπήρξε πρόβλημα όλα αυτά τα χρόνια. Μιλώντας με ποσοστά, είναι κατά ένα 98%. Για να φέρω ένα παράδειγμα, έχω Rhipsalis cereuscula από το 2007, το οποίο άφηνα κάθε καλοκαίρι με το αυτόματο πότισμα που αναφέρω εδώ. Για τα ευπαθή φυτά, μπορούμε είτε να τα μοιράσουμε σε φίλους και συγγενείς, ή, εάν έχουμε πολλά από αυτά, τότε ενημερωνόμαστε καλύτερα για αυτά ώστε να καλύψουμε τις ανάγκες τους με το αυτόματο πότισμα όσο εμείς θα λείπουμε για διακοπές.

Το σύστημα αυτόματου ποτίσματος για φυτά κατά τις καλοκαιρινές διακοπές που περιγράφω εδώ, το εφάρμοσα με επιτυχία κατά τις 37 ημέρες απουσίας μου στην Ελλάδα. Οι 40 ημέρες θα έλεγα ότι είναι οριακά ως προς αυτή την εγκατάσταση αυτόματου ποτίσματος, αναφερόμενος στην περίοδο του καλοκαιριού, με το νερό να εξατμίζεται σύντομα και την άλγη να καλύπτει σιγά-σιγά τις φιάλες. Υπάρχουν ωστόσο κάποια φυτά με ιδιαιτερότητες. Για παράδειγμα, κάποια φυτά προτιμούν να ποτίζονται από κάτω, από το πιατάκι της γλάστρας, όπως το Gynura aurantiaca. Κάποιες φορές, αυτά τα φυτά (1 με 2 δηλαδή) δεν τα βρήκα και σε τόσο καλή κατάσταση όταν επέστρεψα. Επανήλθαν όμως πολύ σύντομα. Συνίσταται να ακολουθηθούν τα βήματα που περιγράφω σε αυτό το άρθρο για αποφυγή προβλημάτων. Αυτός ο τρόπος αυτόματου ποτίσματος είναι ιδιαίτερα κατάλληλος για πολλά φυτά και μάλιστα σε εσωτερικό χώρο, όπου, αφενός δεν θα μπορούσαμε να ξοδέψουμε πολλά χρήματα για την αγορά κάποιου έτοιμου αυτόματου συστήματος ποτίσματος και, αφετέρου, σε εσωτερικό χώρο υπάρχουν κίνδυνοι, όταν απουσιάζουμε κάτι να πάει στραβά με τα ηλεκτρικά και να υπάρξει διαρροή. Ο τρόπος που παρουσιάζω εδώ, ωστόσο, είναι απλός, οικονομικός και πρακτικός.

Υλικά

• φιάλες νερού (για όσα φυτά έχουμε ή για όσα θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε επιπλέον φιάλες)
• κορδόνι (σχοινί) μαλακό, κατά προτίμηση πάχους 4 εκ.
• μακρύ κατσαβίδι ή ένα αιχμηρό αντικείμενο
• χωνί (για γέμισμα των φιαλών)

σχοινί: χρησιμοποίησα σχοινί βαμβακερό πάχους 4 εκ. Προμηθεύτηκα ένα ρολό 100 μέτρων από είδη για κάμπινγκ. Το σχοινί χρειάζεται να είναι μαλακό (βαμβακερό) για να μεταφέρει εύκολα το νερό στα φυτά. Επέλεξα το πάχος των 4 εκ. μιας και είναι εύκαμπτο και μπορεί να χρησιμοποιείται και σε μικρότερες γλάστρες. Μικρότερο από 4 εκ. θα είναι πολύ λεπτό και θα κόβεται εύκολα καθώς θα είναι νοτισμένο με νερό.

φιάλες: εδώ στη Χάγη που βρίσκομαι, βρήκα και προμηθεύτηκα φιάλες νερού 2 λίτρων οι οποίες είναι ιδανικές για αυτή την περίπτωση. Στο παρελθόν χρησιμοποιούσα φιάλες 1,5 λίτρου αλλά ήταν μικρές για κάποια φυτά. Πρόσφατα δε, προμηθεύτηκα κάποια μπιτόνια 5 λίτρων. Κάποια από αυτά μπορώ να χρησιμοποιήσω σε 2 με 3 μεγάλες γλάστρες που έχω, τοποθετώντας περισσότερα από ένα κορδόνια στην κάθε γλάστρα.

Προεργασία

Πρώτα απ’ όλα θα πρέπει να ξέρουμε τις ανάγκες κάθε φυτού σε νερό και φως. Τα φυτά που χρειάζονται ήλιο μπορούμε να τα αφήσουμε στο περβάζι του παραθύρου* με αρκετό νερό διαθέσιμο σε μπουκάλια. Τα υπόλοιπα φυτά μπορούμε να τα τοποθετήσουμε σε μικρή απόσταση από το παράθυρο ή σε κάποιο τραπέζι κοντά στο παράθυρο που το βλέπει ήλιος για κάποια ώρα κατά τη διάρκεια της ημέρας. Τα φυτά που θα είναι μονίμως στον ήλιο είναι και τα πιο δύσκολα, καθώς, αφενός οι φιάλες πρασινίζουν σε πολύ σύντομο χρόνο από άλγη και αφετέρου, το νερό τελειώνει γρήγορα. Γι’ αυτό χρειάζεται να τοποθετήσουμε τουλάχιστον 2 λίτρα σε κάθε ένα φυτό που αφήνουμε σε ηλιόλουστη τοποθεσία.
*Σημ.: ή σε άλλο χώρο εν πάση περιπτώσει.

Στη συνέχεια, μετράμε πόσα φυτά θα βάλουμε για αυτόματο πότισμα* έτσι ώστε να ξέρουμε και πόσες φιάλες χρειαζόμαστε. Καθώς επίσης, θα χρειαστεί να υπολογίσουμε και το μήκος του κορδονιού (σχοινιού), για να ξέρουμε εκ των προτέρων πόσο σχοινί θα αγοράσουμε.
*Σημ.: συνιστώ τα ευπαθή φυτά ή τα πολύ μικρά φιντάνια να τα μοιράσουμε σε φίλους και συγγενείς για να τα φροντίσουν καλύτερα στο χώρο τους, παρέχοντάς τους επαρκείς οδηγίες φροντίδας.

Ακολούθως, προμηθευόμαστε έγκαιρα άδειες φιάλες τις οποίες πρόκειται να χρησιμοποιήσουμε στο αυτόματο πότισμα των φυτών. Πρόπερσι καθυστέρησα κάπως και ευτυχώς είχα κάποιες άδειες φιάλες τις οποίες χρησιμοποιώ για να ποτίζω τα φυτά. Οπότε χρησιμοποίησα αυτές στη μικρή έλλειψη που είχα. Περιττό δε να πω ότι, ήπια πολύ νερό… μα πάρα πολύ νερό την περίοδο πριν από τις διακοπές! 😀

Τέλος, υπολογίζουμε τον συνολικό χρόνο που θα χρειαστούμε για να εγκαταστήσουμε το αυτόματο πότισμά μας, ώστε να ξεκινήσουμε την εγκατάστασή του την κατάλληλη στιγμή. Και αυτό είναι, ούτε πιο νωρίς, αλλά ούτε και πιο αργά. Συνιστώ να έχουμε τελειώσει με το αυτόματο πότισμα τουλάχιστον μια μέρα πριν φύγουμε για διακοπές. Εάν ξεκινήσουμε πιο νωρίς, τότε οι περισσότερες φιάλες θα πρασινίσουν από άλγη.

Βήματα για την εγκατάσταση του αυτόματου ποτίσματος

Μέτρησα πρώτα το σχοινί που θα πάει μέσα στο μπουκάλι, την απόσταση μέχρι τη γλάστρα, καθώς και το σχοινί που θα εισέλθει μέσα στη γλάστρα και έκοψα πρώτα το δείγμα, το οποίο ήταν ενός (1) μέτρου. Χρησιμοποίησα έπειτα το δείγμα για να κόψω 64 κορδόνια (ναι, επί του παρόντος τόσα φυτά κατάφερα να χωρέσω μέσα σε ένα μικρό διαμέρισμα. Του χρόνου μπορεί να τα εκατοστήσω).
Σημ.: για καλύτερα αποτελέσματα, θέλουμε να βρίσκεται το μπουκάλι με το νερό δίπλα στη γλάστρα και το κορδόνι κοντά στις ρίζες του φυτού. Καθώς μπήγουμε το κατσαβίδι μπορεί να κόψουμε κάποιες ρίζες, αλλά για ένα ήδη καλά ανεπτυγμένο φυτό δεν θα υπάρξει πρόβλημα.

Αναλυτικότερα και με φωτογραφίες

^ 01 πρώτα μουλιάζουμε τα κομμάτια του σχοινιού κατά τη διάρκεια της νύχτας.

^ 02 στη συνέχεια τοποθετούμε όλο το κορδόνι μέσα στην άδεια φιάλη, και το στερεώνουμε με ένα μεταλλικό κλιπ ή αν δεν έχουμε, χρησιμοποιούμε μια πιάστρα.

^ 03 χρησιμοποιώντας ένα κατσαβίδι κάνουμε μια τρύπα στο ένα άκρο της γλάστρας. Σημ.: σε γλάστρες που είναι μακριές (όπως αυτή) θα χρειαστεί ενδεχομένως να κάνουμε άλλη μια τρύπα στο άλλο άκρο. Έτσι γίνεται πιο αποτελεσματική η ενυδάτωση του φυτού.

^ 04 από κάτι ταμπλέτες της Bayer κατά του ψευδόκοκκου μου έμεινε αυτό το εργαλείο, με το οποίο σπρώχνουμε την ταμπλέτα στο χώμα με το λεβιέ που βρίσκεται στα δεξιά στην εικόνα. Σε αυτή την περίπτωση αποδείχτηκε ιδιαιτέρως χρήσιμο. Εάν δεν έχουμε κάτι τέτοιο, μπορούμε να διπλώσουμε την άκρη του σχοινιού στο κατσαβίδι και να το σπρώξουμε προσεκτικά μέσα στο χώμα.

^ 05 διπλώνω το σχοινί στο στόμιο, στη συνέχεια μπήγω το εργαλείο στο χώμα και πατώντας το λεβιέ στα δεξιά απελευθερώνεται το σχοινί μέσα στο χώμα.

^ 06 σπρώχνουμε το σχοινί μέσα στην οπή.

^ 07 το σχοινί βρίσκεται μέσα στο χώμα.

^ 08 εδώ είναι ένα από τα κρισιμότερα σημεία: Πιέζουμε καλά με τα δάχτυλά μας ώστε το χώμα να κάνει επαφή με το σχοινί. Αυτό είναι ιδιαιτέρως σημαντικό, καθώς εάν το σχοινί δεν ακουμπάει καλά στο χώμα, τότε το φυτό δεν θα μπορέσει να αντλήσει όσο νερό του χρειάζεται.

^ 09 αφότου τελειώσουμε με αυτό, μένει να τοποθετήσουμε πίσω στη φιάλη όσο σχοινί περισσεύει.

^ 10 το σχοινί και το μπουκάλι είναι όσο πιο κοντά γίνεται στη γλάστρα, οπότε είμαστε έτοιμοι να περάσουμε στο επόμενο βήμα.

^ 11 με τη βοήθεια ενός χωνιού χύνουμε νερό μέσα στη φιάλη.

^ 12 τα μικρά φυτά ή μοσχεύματα μπορούμε να τα βάλουμε όλα μαζί σε μια μεγαλύτερη γλάστρα. Επειδή θα είναι νεοαφιχθέντα σε εκείνη τη γλάστρα, πιέζουμε καλά το χώμα γύρω τους ώστε να κάνει καλή επαφή.

^ 13 το αυτόματο πότισμα είναι έτοιμο για τα φυτά στο περβάζι παραθύρου του μπάνιου.

^ 14 εδώ είναι η φωτογραφία μετά τις διακοπές. Η λήψη έγινε αμέσως μόλις επέστρεψα από τις διακοπές μου, δηλαδή ένα μήνα μετά. Όπως βλέπετε, όλα τα φυτά είναι μια χαρά και μάλιστα δεν σταμάτησαν να ανθίζουν! Ένα-δυο ευαίσθητα φυτά μόνο δυσκολεύτηκαν. Το ένα από αυτά (Ceropegia haygarthii) χρειαζόταν λιγότερο νερό, αλλά το κορδόνι του αυτόματου ποτίσματος μετέφερε αυτομάτως νερό μόλις το χώμα στη γλάστρα ξεραινόταν. Το αποτέλεσμα ήταν, κάποια φύλλα του εν λόγω παχύφυτου στη βάση του φυτού να κιτρινίσουν. Το φυτό συνολικά όμως δεν επηρεάστηκε από αυτό, ακόμη και σήμερα που έκανα τη διόρθωση στο άρθρο, αναπτύσσεται κανονικά. Ένα άλλο φυτό (Tradescantia pallida 'Purpurea') βρισκόταν σε παράθυρο με δυτικό προσανατολισμό, λάμβανε πολύ ήλιο και το κορδόνι ξεράθηκε κάπως. Το χώμα ήταν σχετικά στεγνό όταν επέστρεψα αλλά το φυτό δεν έδειξε σημάδια ιδιαίτερης αφυδάτωσης. Την επόμενη μέρα κιόλας επανήλθε.

^ 15 εδώ βλέπουμε ένα κοντινό, μια λεπτομέρεια από την φωτογραφία νούμερο 14, από τα μπουκάλια, όπου όπως βλέπουμε, μόνο το Bryophyllum delagoense (αριστερά) το οποίο έχει υψηλές απαιτήσεις σε νερό, ήταν το μόνο του οποίου η στάθμη στο μπουκάλι έπεσε χαμηλότερα από τα άλλα. Όλα αυτά, ένα μήνα αργότερα...

Εάν και εσύ εφάρμοσες αυτόματο πότισμα θα με ενδιέφερε να μάθω λεπτομέρειες, πώς τα πήγες. Μπορείς να σχολιάσεις από κάτω στα σχόλια και να μοιραστείς την εμπειρία σου.
.
αυτόματο πότισμα, φυτά, γλάστρες, διακοπές, καλοκαίρι, νερό, οικονομική λύση, πλαστικά μπουκάλια, κορδόνι, σχοινί