Επιλέξτε εξειδικευμένο υλικό/υπόστρωμα/«χώμα» για παχύφυτα
ενημέρωση: 30 Δεκεμβρίου 2018
Σε αυτό το άρθρο θα αναφέρουμε στα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα υλικά για τη δημιουργία ενός κατάλληλου μίγματος το οποίο θα χρησιμοποιηθεί ως υπόστρωμα στο παχύφυτο ή κάκτο μας. Τα παχύφυτα είναι μια ομάδα φυτών με σαρκώδη φύλλα, στελέχη ή ρίζες σχεδιασμένα για την αποθήκευση νερού, επιτρέποντας στα φυτά να επιβιώσουν σε περιόδους ξηρασίας. Είτε πρόκειται για παχύφυτα που μεγαλώνουν σε μια γλάστρα στο περβάζι του παραθύρου, είτε σε παρτέρια στο αίθριο, είτε για επικάλυψη εδάφους σε ένα μονοπάτι κήπου ή ως πολύχρωμες και ενδιαφέρουσες πινελιές σε ένα παρτέρι κήπου, χρειάζονται χώμα[1] που να είναι κατάλληλο για την ικανότητά του να συγκρατεί το νερό.Απαιτήσεις χώματος
Αν και τα παχύφυτα διατηρούν καλά την υγρασία, χρειάζονται πάραυτα μέτριο έως τακτικό πότισμα τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα, ή, ένα παρατεταμένο μούλιασμα σε νερό κάθε δύο εβδομάδες κατά τη διάρκεια της περιόδου ανάπτυξης. Από την άλλη, το πολύ νερό θα προκαλέσει σάπισμα των ριζών που θα εμφανιστεί με μαύρα σημάδια στο στέλεχος του φυτού. Συνεπώς, το μυστικό εδώ είναι να βρεθεί ένα μείγμα ανάπτυξης που να αποστραγγίζεται γρήγορα και να στεγνώνει εντελώς μεταξύ των ποτισμάτων. Τα παχύφυτα τα πάνε καλύτερα με χώμα που κανονικά θα θεωρούνταν φτωχό, γεμάτο με ανόργανα στοιχεία, σε αντίθεση με κάποιο χώμα πλούσιο σε οργανικά στοιχεία. |
| Παχύφυτο Pachycymbium decaisneanum σε μείγμα με αποστειρωμένο χώμα κήπου και περλίτη |
Οργανικά και ανόργανα στοιχεία
Παρά την ανάγκη τους για καλά στραγγιζόμενα εδάφη, τα παχύφυτα χρειάζονται ωστόσο κάποια ελάχιστα θρεπτικά συστατικά που προσφέρουν τα οργανικά στοιχεία. Ορισμένοι κηπουροί συνιστούν ένα μείγμα από:- 1 μέρος χώμα κήπου
- 1 μέρος άμμο
- 1 μέρος σπογγωδών βρύων
- 1 μέρος χώμα κήπου
- 1 μέρος περλίτη
Κατηγοριοποίηση υποστρωμάτων βάσει πρακτικής εφαρμογής
Εάν κατηγοριοποιήσουμε τα υποστρώματα με βάση την πρακτική τους εφαρμογή, τότε έχουμε τρεις βασικές κατηγορίες:- υπόστρωμα θρέψης
αυτό συμπεριλαμβάνει κυρίως υποστρώματα που είναι πιο περιεκτικά σε σύσταση και οργανικά στοιχεία, όπως: σπογγώδη βρύα, τύρφη και διάφορους τύπους χώματος που βρίσκουμε στα φυτώρια για κοινά φυτά.
Προσφέρει: πυκνότητα, υγρασία και στήριξη του φυτού.
Δεν προσφέρει: επαρκή αερισμό των ριζών. - υπόστρωμα αερισμού
αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει υποστρώματα που παρέχουν μεγαλύτερη διαπνοή, αερισμό των ριζών, συγκράτηση των θρεπτικών ουσιών και σταδιακή απελευθέρωσή τους, όπως και περισσότερο όγκο και συνάμα λιγότερο βάρος στο μείγμα (με εξαίρεση την άμμο ως προς το βάρος). Αυτά τα υποστρώματα είναι: περλίτης, βερμικουλίτης, ατταπουλγίτης, ζεόλιθος, θρυμματισμένη ελαφρόπετρα, χαλίκια/σφαιρίδια αργίλου, θρυμματισμένο κάρβουνο, άμμος, άμμος υγιεινής για γάτες (όχι από σιλικόνη και που δεν σβολιάζει).
Προσφέρει: επαρκή αερισμό των ριζών.
Δεν προσφέρει: πυκνότητα, υγρασία και στήριξη του φυτού, ούτε ουσιαστική θρέψη αυτού. - υπόστρωμα στήριξης
αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει υποστρώματα πιο βαριά αλλά από την άλλη ικανά να συγκρατήσουν το φυτό μέσα στη γλάστρα/δοχείο, παρέχοντας συνάμα και επαρκή αερισμό των ριζών. Κάποια από αυτά είναι: χαλίκι και αποστειρωμένα βότσαλα από ποταμούς και θάλασσες.
Προσφέρει: επαρκή στήριξη του φυτού και καλύτερο αερισμό των ριζών σε σχέση με πιο πυκνά υποστρώματα.
Δεν προσφέρει: θρέψη και είναι επίσης τα πιο βαριά από τις άλλες δυο κατηγορίες.
Σημείωση: Καμία από τις τρεις αυτές κατηγορίες δεν μπορεί από μόνη της να εγγυηθεί σωστή καλλιέργεια των παχύφυτων δίχως να υπάρξουν προβλήματα. Τα παχύφυτα χρειάζεται να έχουν ως απαραίτητο συστατικό στο μείγμα τους, κάποιο υπόστρωμα και από τις τρεις αυτές κατηγορίες, αναλόγως πάντοτε με τις ανάγκες του φυτού στο φυσικό του περιβάλλον.
Δοκιμές του μίγματος
Η χρήση άμμου, ελαφρόπετρας, αποσυντεθειμένου γρανίτη, περλίτη και παρόμοιων υλικών ως το ανόργανο στοιχείο στο μείγμα καλλιέργειας για παχύφυτα είναι ολοκληρωμένη όταν διασφαλίσουμε ότι το μείγμα θρυμματίζεται εύκολα και αφήνει γρήγορα το νερό να διαπερνά. Εάν το χώμα μας θρυμματιστεί αφότου το βρέξουμε και το συμπιέσουμε στη χούφτα μας, τότε έχει τις σωστές αναλογίες. Αν παραμείνει διαμορφωμένο σε ένα κομμάτι, χρειάζεται να προσθέσουμε περισσότερα ανόργανα στοιχεία στο μείγμα.Συμπληρωματικά περί του χώματος για παχύφυτα
Το καλύτερο μείγμα για τα παχύφυτα χρειάζεται να είναι ελαφρώς όξινο με υψηλή περιεκτικότητα σε ασβέστιο. Αν ένα κιτ δοκιμής χώματος διαπιστώσει ότι το χώμα μας είναι πολύ όξινο, τα φυτά μας θα επωφεληθούν από ασβέστη κήπευσης ή δολομίτη που προστίθεται στο έδαφος. Εάν το χώμα μας είναι υπερβολικά αλκαλικό, αλλάζουμε την ισορροπία ποτίζοντας με ένα διάλυμα από: 1 κουταλιά της σούπας λευκό ξίδι σε 4 λίτρα νερό. Για να ολοκληρώσουμε το μείγμα χώματος, απλώνουμε ένα στρώμα χαλικιού ή μικρά βοτσαλάκια ποταμού για να διατηρήσει τις κορυφές των φυτών στεγνές. |
| Kleinia stapeliiformis ssp. minor καλλιεργούμενο σε χονδρόκοκκη άμμο |
Φτιάχνοντας το δικό μας χώμα (μείγμα) για παχύφυτα
Δεν χρειάζεται να σπαταλήσουμε πολλά χρήματα για κάποιο «ειδικό χώμα» για παχύφυτα, από κάποιο κέντρο κήπου, όταν πολύ εύκολα μπορούμε να φτιάξουμε το δικό μας μείγμα. Διαφορετικό μείγμα για παχύφυτα με διαφορετικές ανάγκες. Το κάθε παχύφυτο έχει διαφορετικές ανάγκες σε πότισμα, αποστράγγιση, στήριξη του φυτού, αερισμό κ.λ.π.. Έτσι, δημιουργώντας το δικό μας μείγμα (χώμα) για παχύφυτα με διαφορετικές ανάγκες δίνουμε στο φυτό μας αυτό ακριβώς που χρειάζεται. Εάν δεν είμαστε σίγουροι ότι το οποιοδήποτε υλικό που πρόκειται να προσθέσουμε στο μείγμα χώματος για τα φυτά μας είναι απαλλαγμένο από παράσιτα και άλλους επιβλαβείς μικροοργανισμούς, μπορούμε να το αποστειρώσουμε ψήνοντάς το στο φούρνο. Η διαδικασία είναι απλή:Τοποθετούμε το υλικό σε ένα ταψί. Καλύπτουμε την επάνω πλευρά με αλουμινόχαρτο. Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 200℃ και ψήνουμε το χώμα για 30 λεπτά της ώρας.
Σημείωση: ο περλίτης, ο βερμικουλίτης, ο ζεόλιθος, ο ατταπουλγίτης, η άμμος υγιεινής για γάτες (όχι από σιλικόνη και που δεν σβολιάζει) και το κάρβουνο δεν χρειάζεται να υποστούν αυτή τη διαδικασία μιας και έχουν ήδη ψηθεί και αποστειρωθεί σε πολύ υψηλή θερμοκρασία.
 |
| φτιάχνοντας το δικό μας μείγμα χώματος για παχύφυτα από αριστερά: αργιλώδες χώμα (πηλός) – περλίτης – άμμος – σφάγνο (sphagnum moss/peat moss) |
Σφάγνο
Το σφάγνο είναι ένα οργανικό υλικό και ένα μείγμα χώματος γλάστρας για παχύφυτα επιτυγχάνεται συμπεριλαμβάνοντας δύο μέρη σφάγνου. Το σφάγνο είναι πολύ όξινο για να χρησιμοποιηθεί από μόνο του, αλλά όταν ενσωματώνονται και άλλα συστατικά, τότε προάγουν την κατακράτηση υγρασίας και την απορρόφηση θρεπτικών ουσιών, παρέχοντας παράλληλα άφθονο αερισμό γύρω από τις αναπτυσσόμενες ρίζες.Το σφάγνο δεν μπορεί να μας προκαλέσει κάποιο πρόβλημα, αρκεί να προσέχουμε πόσο νερό δίνουμε στα φυτά μας. Κοινό χώμα για φυτά μαζί με σφάγνο τείνει να κρατά πάρα πολύ νερό για τα παχύφυτα και θα επιφέρει σάπισμα των ριζών, συνεπώς αυτή η αναλογία δεν ενδείκνυται.
Άμμος
Μια αναλογία ενός μέρους καθαρής άμμου προσθέτει μια χονδρόκοκκη υφή σε ένα μείγμα χώματος για παχύφυτα, βελτιώνοντας την κυκλοφορία του αέρα και την αποστράγγιση υγρασίας που απαιτείται για τα παχύφυτα. Η άμμος είναι επίσης πρακτικά ιδανική επειδή σταθεροποιεί τα παχύφυτα μέσα στη γλάστρα. Η χονδρόκοκκη άμμος που χρησιμοποιείται στις οικοδομές είναι προτιμότερη. Βεβαιωνόμαστε δε ότι είναι κατάλληλη πριν την χρησιμοποιήσουμε, αποστειρώνοντάς την, με τον τρόπο που αναφέραμε πιο πάνω. Μια παραλλαγή μπορεί να είναι η «άμμος» ενυδρείου. Αν και την αποκαλούν άμμο, στην ουσία είναι μικρού μεγέθους βότσαλα ποταμού.Περλίτης
Προσθέτουμε ένα μέρος περλίτη στο μείγμα χώματος για να προσθέσουμε όγκο αέρα. Ο περλίτης είναι οικονομικός και βρίσκεται εύκολα στα περισσότερα κέντρα κήπου. Είναι ένας κοκκώδης, λευκός, διογκωμένος ηφαιστειακός βράχος που βελτιώνει την αποστράγγιση και εμποδίζει την συμπύκνωση του μίγματος. Ο βερμικουλίτης, επίσης ένα ηφαιστειακό παραπροϊόν, είναι κατάλληλο υποκατάστατο του περλίτη αλλά συχνά είναι πιο ακριβός.Για περισσότερα βλέπε και το αναλυτικό άρθρο για τον περλίτη.
Βερμικουλίτης
Ο βερμικουλίτης είναι παρόμοιος με τον περλίτη, αλλά ακριβότερος, προσφέροντας όμως κάποιες επιπλέον ιδιότητες:- μικρή θερμοαγωγιμότητα
- υψηλή θερμική αντίσταση
- ικανότητα ανταλλαγής κατιόντων (C.E.C.) αρκετά υψηλή (65-140meq/100g), που σημαίνει ότι μπορεί να αποθηκεύει θρεπτικά στοιχεία
Για περισσότερα βλέπε και το αναλυτικό άρθρο για τον βερμικουλίτη.
Ατταπουλγίτης
Ο ατταπουλγίτης είναι ένα σχετικά νέο υλικό με χρήση στη φυτοκομία. Συνδυάζει τα οφέλη των παρόμοιων υλικών: περλίτη και βερμικουλίτη και επιπροσθέτως απελευθερώνει σταδιακά το πλεονάζον άζωτο, κάλιο, φωσφόρο και ιχνοστοιχεία και αυξάνει εν γένει την συγκράτηση θρεπτικών ουσιών.Για περισσότερα βλέπε και το αναλυτικό άρθρο για τον ατταπουλγίτη.
Εναλλακτικά, αντί για περλίτη, βερμικουλίτη, ατταπουλγίτη μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε θρυμματισμένο κάρβουνο ή θρυμματισμένη ελαφρόπετρα.
Ζεόλιθος
Ο ζεόλιθος συνδυάζει τα οφέλη των παρόμοιων υλικών: περλίτη και βερμικουλίτη και επιπροσθέτως μπορεί να ενυδατωθεί σε μεγάλο βαθμό, έως και 40% του βάρους του. Είναι σε θέση, ως εκ τούτου, να απελευθερώνει σταδιακά το νερό, όποτε το χρειάζεται το φυτό. Την ικανότητα του ζεόλιθου να απορροφά υγρασία την εκμεταλλευόμαστε επίσης και για την προστασία των φυτών από εχθρούς και ασθένειες.Για περισσότερα βλέπε και το αναλυτικό άρθρο για τον ζεόλιθο.
Ελαφρόπετρα
Η ελαφρόπετρα είναι ένα χημικά αδρανές, πορώδες, ηφαιστειογενές ορυκτό, κατάλληλο για τον αερισμό του εδάφους. Μοιράζεται κάποιες κοινές ιδιότητες με τα προαναφερθέντα υποστρώματα αερισμού: περλίτης, βερμικουλίτης, ατταπουλγίτης, ζεόλιθος.Για περισσότερα βλέπε και το άρθρο για την ελαφρόπετρα.
Άμμος υγιεινής για γάτες
Η άμμος για γάτες - αυτή που δεν είναι από σιλικόνη και που δεν σβολιάζει - αποτελείται από ζεόλιθο, διατομίτη και σεπιόλιθο και είναι ένα άριστο μη οργανικό, πορώδες, αποστειρωμένο υλικό σε πολύ προσιτή τιμή που είναι ιδανικό τόσο για χρήση στα παχύφυτα και κάκτους, όσο και κατά τη βλάστηση σπόρων. Ως συμπληρωματικό υπόστρωμα στις γλάστρες προτιμάται από άλλα ακριβότερα παρόμοια υλικά όπως περλίτης, βερμικουλίτης κ. α., επειδή δεν συσσωρεύεται στην επιφάνεια της γλάστρας κατά το πότισμα. Και το σημαντικότερο, το βρίσκουμε σε πολύ προσιτή τιμή.Χαλίκια/σφαιρίδια αργίλου
Τα χαλίκια/σφαιρίδια αργίλου/πηλού κατασκευάζονται από ειδικούς τύπους αργίλου που έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε διαλυτά άλατα. Εξαιτίας αυτού, είναι ιδιαίτερα κατάλληλα για χρήση σε κλειστά υδροπονικά συστήματα καλλιέργειας, πόσο δε μάλλον για χρήση σε γλάστρες και δοχεία που ήδη έχουν οπές αποστράγγισης. Τα σφαιρίδια/χαλίκια αργίλου είναι ιδανικά για τους καλλιεργητές που θέλουν να ελέγχουν την εφαρμογή των θρεπτικών ουσιών και το επίπεδο υγρασίας των φυτών τους καθ' όλη τη διαδικασία της καλλιέργειας. Τα σφαιρίδια/χαλίκια αργίλου έχουν υψηλό πορώδες και υψηλή περιεκτικότητα σε αέρα, τα οποία διεγείρουν την ανάπτυξη ισχυρής ρίζας που «πιάνεται» καλά στο υπόστρωμα. Ισχυρές ρίζες σημαίνει μεγαλύτερες αποδόσεις. Τα χαλίκια/σφαιρίδια αργίλου είναι ανόργανα, έχουν ουδέτερο pH, είναι απαλλαγμένα από μύκητες και δεν σαπίζουν. Τοποθετούμε συνήθως ένα στρώμα από αυτά στον πυθμένα της γλάστρας/δοχείου. |
| Χαλίκια/σφαιρίδια αργίλου/πηλού. Ιδιαιτέρως χρήσιμα για καλή αποστράγγιση στα παχύφυτα/κάκτους |
Χαλίκι
Το χαλίκι προσφέρει σημαντικό πρόσθετο υλικό σε ένα μείγμα χώματος για παχύφυτα και κάκτους. Το μέγεθος χαλικιού που χρησιμοποιούμε εδώ είναι το ψιλό χαλίκι που μπορούμε να βρούμε εύκολα σε καταστήματα με υλικά οικοδομών, κέντρα κήπου ή σε κατ/μα με εξοπλισμό ενυδρείου. Εναλλακτικά του χαλικιού, μπορούμε να συλλέξουμε βοτσαλάκια από κάποια παραλία, αφού προηγουμένως τα αποστειρώσουμε με τον τρόπο που αναφέρθηκε πιο πάνω.Το χαλίκι μπορούμε να το τοποθετήσουμε τόσο στον πάτο της γλάστρας για ακόμη καλύτερο αερισμό της γλάστρας/παρτεριού ή επάνω από το μείγμα μας.
Τοποθετημένο επάνω από το μείγμα χώματος προσφέρει επίσης σημαντικά οφέλη, τα οποία (κατά σειρά σπουδαιότητας) αναφέρονται ακολούθως:
- σημαντική ελάττωση ζιζανίων και παρασιτικών εντόμων
- ελάττωση του ρυθμού εξάτμισης του νερού
- κρατά τις ρίζες του φυτού πιο δροσερές, βοηθώντας το φυτό να αντιμετωπίσει την υπερθέρμανση, κάτι ιδιαίτερα σημαντικό κατά τους θερμούς καλοκαιρινούς μήνες για φυτά που ψήνονται σε περβάζια παραθύρου με την θερμοκρασία του ήλιου να αυξάνεται επικίνδυνα πίσω από το τζάμι
- εάν είναι λευκού χρώματος ανακλά το φως από κάτω και έτσι το φυτό λαμβάνει πιο πλήρη φωτισμό
- προσφέρει καλαισθησία
Για περισσότερα βλέπε και το άρθρο για το χαλίκι.
Πρόσθετα περί του Χώματος για Παχύφυτα
Μια μικρή ποσότητα ασβεστόλιθου, πλούσιου σε ασβέστιο και μαγνήσιο, εξισορροπεί το pH του εδάφους και καθιστά τα θρεπτικά συστατικά του εδάφους πιο εύκολα διαθέσιμα για τα παχύφυτα. Ομοίως, το οστεάλευρο προμηθεύει φωσφορικό άλας, το οποίο διεγείρει την ανάπτυξη των ριζών. Χρησιμοποιούμε περίπου 50 γρ. ασβεστόλιθο και 50 γρ. οστεάλευρο για κάθε 15 λίτρα μίγματος.Σημειώσεις
1. με τον όρο χώμα, αναφερόμαστε εδώ στο κατάλληλο μείγμα για παχύφυτα, το οποίο αποτελείται από διάφορους τύπους χώματος ή/και συναφών υλικών αναμεμιγμένων στις κατάλληλες αναλογίες.
Επιλέξτε εξειδικευμένο υλικό/υπόστρωμα/«χώμα» για παχύφυτα
με πληροφορίες από: sfgate, gardenweb, cropscience
.
χώμα, παχύφυτο, υπόστρωμα, μείγμα, φροντίδα, πληροφορίες, φυτό, περλίτης, κατάλληλο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου